Ze szklarni do kwiaciarni – jak zachowuje się świeżość i dobry wygląd kwiatów?

Żywe, cięte kwiaty to produkt niezwykle delikatny i podatny na uszkodzenia. Warunkiem zachowania przez nie walorów dekoracyjnych, tj. wyglądu i zapachu, jest odpowiednie traktowanie roślin na każdym etapie produkcji: podczas zbioru, przechowywania, pakowania, transportu oraz finalnie u konsumenta.  Jak zapewnia się trwałość roślinom po zbiorze? Na co zwraca się szczególną uwagę?

Szybka utrata walorów dekoracyjnych kwiatów po ich ścięciu spowodowana jest przede wszystkim  zaburzeniem przewodzenia wody do liści i płatków, niemożnością pobierania składników mineralnych z podłoża, zakłóceniem gospodarki hormonalnej oraz wrażliwością roślin na etylen (bezbarwny gaz o słodkawym zapachu). Trwałość kwiatów ciętych wymaga:

• zapewnienia dostępu do wody,
• ochrony przed etylenem,
• niskiej temperatury,
• specjalistycznych preparatów kondycjonujących.

Właściwy termin zbioru

Eksperci podkreślają, że utrata wody tuż po ścięciu kwiatów znacznie wpływa na ich późniejszą żywotność. Kluczowe zatem jest maksymalne ograniczenie  jej strat, a tym samym stresu związanego z jej niedoborem. Zdaniem specjalistów kwiaty przeznaczone do przechowywania powinny być ścinane 1-2 dni przed standardowym terminem zbioru. Zbór należy przeprowadzać rano (ze względu na wysokie ciśnienie wewnątrzkomórkowe liści i płatków odpowiadające za jędrność rośliny) lub wieczorem. Niezwłocznie po ścięciu, kwiaty należy umieścić w pojemniku z wodą lub roztworem pożywki, a następnie w chłodni w temperaturze 0-10°C. Kolejnym etapem jest sortowanie kwiatów, czyszczenie i przycinanie końcówek pędów. Tak przygotowane rośliny związuje się w pęczki i wstawia do pojemników z roztworem nawadniającym o temperaturze około 40°C, następnie przenosi do chłodni na 12-24 godziny. Po tych zabiegach kwiaty mogą być przechowywane do 7 dni lub przeznaczone do dalszego transportu.

Transport kwiatów ciętych

Ten etap produkcji kwiatowej jest najtrudniejszy dla hodowców. Każda zmiana temperatury podczas transportu, przestój lub błąd ludzki może spowodować trwałe uszkodzenie surowca (m.in. brązowienie, plamy). Straty finansowe związane z  uszkodzeniem roślin podczas transportu na długich dystansach szacowane są nawet na kilka milionów euro rocznie. Pojemniki wysyłkowe z większością kwiatów ciętych (róża, frezja, gerbera, goździk, lwia paszcza) są schładzane do temperatury około 1-4°C,co zmniejsza szybkość utraty wody na skutek transpiracji. Gatunki egzotyczne powinny być przewożone w temperaturze 8-13°C. Do transportu kwiatów wykorzystywane są chłodzone kontenery żeglugowe, samoloty, samochody ciężarowe z chłodnią. Polski rynek kwiatowy często ogranicza się do lokalnych giełd, co pozwala maksymalnie skrócić czas transportu do kilku godzin od ścięcia. Odmiany pochodzące np. z USA transportowane są zazwyczaj w kartonowych pudłach, najczęściej o wymiarach około 120x150x30 cm, szczelnie zamkniętych. Dodatkowo, w celu ochrony, rośliny umieszcza się w rękawach foliowych lub papierowych (papier woskowany), w kartonach o specjalnej konstrukcji, zaopatrzonych we wkładki hydrożelowe i pochłaniacze wilgoci, niekiedy wyścielonych wiórkami.

Uwaga! Etylen!

Etylen (gaz o wzorze sumarycznym C₂H₄) wpływa niekorzystnie na długość życia i wygląd ciętych kwiatów. Wywołuje tzw. „efekt starzenia”, który objawia się m.in. szybszą utratą płatków i liści, ich ciemnieniem, opadaniem, wcześniejszą indukcją kwitnienia, utratą chlorofilu, więdnięciem łodyg i liści. Każdy z tych objawów może powodować obniżenie jakości surowca, a tym samym  utratę jego wartości. Jednym z bardziej popularnych środków w USA hamującym wpływ etylenu na tkanki roślinne jest dwutlenek węgla (CO₂). CO₂ zakłóca wiązanie etylenu przez roślinę oraz wykazuje działanie bakteriostatyczne. Jednakże, cząsteczka dwutlenku węgla oddziałuje na roślinę przez okres kilku godzin  wiec jej wpływ na hamowanie etylenu jest odwracalne z upływem czasu. Aby dodatkowo ograniczyć szkodliwość etylenu na tkanki roślin, specjaliści zalecają obniżanie temperatury w jakiej kwiaty są przechowywane, szybkie usuwanie uszkodzonych, zgniłych części, ochronę przed patogenami i szkodnikami, dbałość o odpowiednią wentylację pomieszczeń i magazynów, a także stosowanie właściwych pożywek kondycjonujących dodawanych do wody.

autor: Joanna Cała
laureatka naszego konkursu “Florystyka na milion sposobów”